انبار بخش مهمی از یک مجموعه است که کل دارایی‌ها و سرمایه‌های یک سازمان را نگهداری می‌کند. انیار هوشمند علاوه بر تضمین امنیت کل دارایی‌ها، هزینه‌های اضافه را حذف کرده و مدیریت انبار را با حداقل خطای انسانی و سرعت بالا در دست می‌گیرد. برای هوشمند سازی روی اسمارتیک حساب کنید! در ادامه با انبارداری هوشمند، فناوری‌های موجود در انبار هوشمند، انبار مکانیزه، کاربرد اینترنت اشیا در انبارداری و سیستم هوشمند انبار آشنا خواهیم شد.
انبارداری هوشمند
در گذشته، انبارهای کارخانه ها و شرکت ها، به صورت کاملا ابتدایی اداره می شدند. به همین دلیل، فرآیند ورود و خروج کالا در این نوع انبار ها، بسیار زمان‌بر بود. در سالهای اخیر، پیشرفت تکنولوژی شرایط را کاملا تغییر داده است. امروزه کارخانه ها، تجهیزات و لوازم خاصی را جهت مدیریت انبار مورد استفاده قرار می دهند. بدین ترتیب، فرآیند های زمان‌بر و خسته کننده انبارداری، تقریبا حذف شده اند. در این بخش قصد داریم تا ابتدا مفهوم انبارداری هوشمند را بیان نماییم و سپس، عوامل موثر در تعیین هزینه‌های خرید تجهیزات یک انبار هوشمند را مورد بررسی قرار دهیم.
مفهوم انبارداری هوشمند چیست؟
همانگونه که در پاراگراف قبل نیز بیان کردیم، در گذشته، تمامی امور مربوط به یک انبار، به صورت دستی انجام می شد. به همین دلیل، احتمال وقوع خطای انسانی در فرآیند های ورود و خروج کالا، بسیار بالا بود.
در مقابل، امروزه تجهیزات و تکنولوژی های مختلفی را در انبار های شرکت ها و کارخانه ها، مورد استفاده قرار می دهند. بدین ترتیب، دقت فرآیند انبارداری بسیار بالا رفته است. استفاده از تجهیزات و تکنولوژی های پیشرفته در انبار یک کارخانه و یا یک شرکت را انبارداری هوشمند می گویند.
فاکتور های تاثیر گذار در تعیین هزینه های انبارداری هوشمند
در این بخش، عوامل موثر در تعیین هزینه های انبارداری هوشمند را مورد بررسی قرار خواهیم داد. این عوامل عبارتند از؛
نرم افزار انبارداری هوشمند مورد استفاده
امروزه در اکثر شرکت ها و کارخانه های بزرگ، از نرم افزار انبارداری هوشمند استفاده می شود. هنگامی که یک کالا وارد انبار می گردد، مسئول انبار، مشخصات این کالا را در نرم افزار انبارداری وارد می کند. در هنگام خروج نیز، تاریخ و مشخصات دقیق کالا در نرم افزار انبارداری هوشمند ثبت می شود. بدین ترتیب، مدیر شرکت می تواند به صورت لحظه ای، از موجودی انبار مطلع گردد.
قیمت خرید نرم افزار انبارداری هوشمند، نسبتا بالا است اما شما به عنوان مدیر یک شرکت، تنها یک بار نیاز خواهید داشت تا این نرم افزار را خریداری کنید و پس از آن می توانید به صورت مادام العمر از آن استفاده نمایید.
نوع تجهیزات چیدمانِ اتوماتیک مورد استفاده در انبارداری هوشمند
بعضی از شرکت های پیشرفته و مدرن، تکنولوژی چیدمان خودکار را نیز در انبار های خود مورد استفاده قرار می دهند. چیدمان خودکار به وسیله لیفتراک هایی انجام می شود که نیازی به راننده ندارند و هوش مصنوعی آنها را کنترل می کند. بدین ترتیب، تعداد نیروی انسانی مورد نیاز در انبار و همچنین، میزان هزینه های یک شرکت یا کارخانه، به طرز قابل توجهی کاهش خواهند یافت.
نکته ای دیگر اینکه، هزینه های خرید تجهیزات چیدمان خودکار، بسیار بالا می باشد و به همین دلیل، بعضی از شرکت های کوچک، از خرید این تجهیزات، صرف نظر می کنند.
استفاده از تَگ RFID
یکی دیگر از تجهیزاتی که امروزه در اکثر انبارها مورد استفاده قرار می گیرد، تَگ RFID می باشد. این تگ، همانند شناسنامه کالا است و با اسکن کردنِ آن، شما می توانید به مشخصات کالا دسترسی داشته باشید. معمولا در بدو ورود یک کالا به انبار، تَگ RFID بر روی آن نصب می شود و در هنگام خروج، انباردار می تواند به راحتی و با اسکن کردنِ تَگ، محصول مورد نظر را پیدا نماید. همچنین، لیفتراک های هوشمند نیز، کالاهای مختلف را از روی تَگ RFID پیدا می کنند و آنها را جابجا می نمایند.
نکته ای دیگر اینکه، هزینه خرید تَگ های RFID، معمولا بسیار پایین می باشد و به همین دلیل، اکثر انبارهای هوشمند، از این تَگ برای شناسایی کالاهای خود استفاده می کنند.
تعداد سنسور های مورد استفاده در انبار هوشمند
در انبارهای هوشمند امروزی، از سنسور های متنوعی برای بهبود شرایط نگهداری کالاهای مختلف، استفاده می شود. در این قسمت، مهم‌ترین سنسور های مورد استفاده در انبارهای هوشمند را به شما معرفی خواهیم کرد؛
- سنسور سنجش رطوبت: برخی از کالاهای موجود در انبار، به رطوبت حساس هستند و ممکن است در محیط های مرطوب، آسیب ببینند. به همین دلیل، در انبارهای هوشمند از سنسور رطوبت استفاده می شود. اگر در این انبار ها، رطوبت محیط بیش از حد افزایش یابد، سنسور های رطوبت سنج، این موضوع را به مسئول انبار اطلاع خواهند داد.
- سنسور دما: سنسور دما، وظیفه دارد تا دمای انبار را محاسبه نماید. اگر دمای انبار، بیش از حد مجاز افزایش یابد، سنسور دما، شرایط اضطراری را به مسئول انبار اعلام می کند.
مراکز فروش تجهیزات انبارداری هوشمند، سنسور های رطوبت و دما را با قیمت های مختلفی به مشتریان ارائه می دهند. اگر شما قصد دارید تا سنسور های فوق را خریداری نمایید، بهتر است تا ابتدا، قیمت فروش تمامی فروشگاه های عرضه کننده این سنسور ها را با یکدیگر مقایسه کنید.
انبار هوشمند
فناوری در تمامی بخش‌های اقتصادی و تجاری با سرعتی باور نکردنی در حال نفوذ است. وقتیکه تولید بالا می‌رود حتما باید محل نگهداری محصولات نیز مجهز به تکنولوژی پیشرفته باشد وگرنه با عدم تعادل، در عرضه محصولات به چالش بزرگی بر خواهیم خورد.
(برای آشنایی با اتوماسیون ساختمان مطلبی کامل و مفصل در وبلاگ اسمارتیک نوشته است.)
خوشبختانه در حال حاضر هوشمند سازی انبارها، با دقت، کارایی و انعطاف‌پذیری بالا، در اقصی نقاط دنیا، پیشرفت قابل توجهی داشته است که حتی شاهد ورود ربات‌ها هم به برخی از انبارهای پیشرفته بوده‌ایم!
هوشمند سازی انبار با ایجاد نظم و امنیت، نقش مهمی در سازماندهی و بهره‌وری بیشتر در سازمان‌ها و شرکت‌ها دارد.
انبارداری هوشمند چیست؟
هوشمند سازی انبار یک فناوری نوآورانه است که برای مدیریت بهتر در ذخیره سازی، سرعت انتخاب، هدایت خودکار وسیله‌ها، سیستم عامل‌های کنترل خودکار (برای شمارش و موجودی کالاها) و پیاده سازی اینترنت اشیاء و مواردی از این قبیل طراحی شده است. (نه تنها برای انبارداری هوشمند می‌توان از تکنولوژی‌های پیشرفته استفاده کرد بلکه هوشمند سازی اداره و هوشمند سازی موتور خانه و این جور موارد نیز راهی بهتری برای کنترل مصرف انرژی است.)
با هوشمند سازی انبارها هزینه‌های اضافه و غیر ضروری به شدت کاهش پیدا می‌کند، عملکرد انبارداری با کمترین خطا انجام می‌شود.
انواع انبارداری هوشمند
در انبارداری هر متر مربع با ارزش است و برای داشتن همان مقدارکم هزینه‌ی زیادی گذاشته شده است، بنابراین سازماندهی درست از مهم‌ترین شاخصه‌ی انبارداری است. بدون هیچ گونه ترتیب خاصی، تا کنون پنج فن‌آوری در انبارداری هوشمند به کار گرفته شده است.
(برای هوشند سازی اتاق سرور به مطلب مورد نظر مراجعه کنید.)
با هوشمند سازی انبار، هر آنچیزی که معمولا نیروی انسانی برای انبارگردانی بی‌نقص به آن نیاز دارند، در دسترس است.
فناوری‌های انبار هوشمند: 1. سیستم مدیریت انبار (Warehouse Management System)
در هوشمند سازی انبار یک نرم افزار قوی بنام سیستم مدیریت انبار (A warehouse Mangament System) که با علامت اختصاری WMS معرفی می‌شود، در دسترس است. سیستم مدیریت انبار WMS یک نرم افزار جامع است که همه اطلاعات حیاتی انبار را در یک پلتفرم ساده با دسترسی آسان، فراهم می‌کند.
با اپلیکیشن سیستم مدیریت انبار، کاربران یا زنجیره تأمین، علاوه بر اینکه بر عملکرد و موجودی انبار تسلط دارند، قابلیت برنامه‌ریزی دقیق هم خواهند داشت. سیستم سازی انبار با اپلیکیشن قدرتمند مدیریت انبار قابل اجرا است. (برای هوشمند سازی مراکز تجاری به مطلب مورد نظر در اسمارتیک مراجعه کنید.)
سیستم مدیریت انبار یک نرم افزار کاربردی است که بطور خاص برای بهینه سازی انبار یا مرکز توزیع یک سازمان و عملیات آن طراحی شده است.
مزایای سیستم مدیریت انبار هوشمند WMS
سیستم مدیریت انبار به یک سازمان این امکان را می‌دهد که کل فرآیند انبارداری را از زمانی که کالا وارد انبار شده و تا زمان ارسال مرسوله، حتی از راه دور، تحت کنترل دقیق داشته باشد. (برای هوشمند سازی خانه روی پروتکل modbus حساب کنید.) از مزایای سیستم مدیریت انبار حرفه‌ای شامل:
- دسترسی سریع به اطلاعات دقیق بطوریکه گویا کاربر بصورت مجازی همیشه در صحنه حضور دارد.
- قابلیت پیش بینی دقیق تقاضا (این مورد با آمارگیری دقیق موجودی‌های انبار صورت می‌گیرد).
- کاهش هزینه نیروی کار (خیلی از کارها بصورت دقیق، بی‌نیاز از نیروی انسانی، توسط سیستم هوشمند سازی انبار انجام می‌شود.)
- فرآیندهای انبارداری ساده
- چیدمان بهینه انبار (چیدمان بهینه انبار براساس نوع بسته بندی‌های کالا و ارزیابی دقیق قفسه‌ها انجام می‌شود.)
- بالا بردن دقت موجودی
- دقت در انتخاب کالا
- کاهش زمان بین انتخاب‌ها
- انعطاف‌پذیری و پاسخگویی بهتر
- بهبود ایمنی و امنیت انبار
- بهبود روابط تأمین کننده
- بهبود سطح خدمات مشتری
- توانایی اجرای یک استراتژی بهینه سازی مداوم
اپلیکیشن قدرتمند سیستم مدیریت انبارداری، با مزایای فراوان، ساده‌ترین و بهترین روش برای هوشمند سازی انبار است.
فناوری‌های انبار هوشمند: 2. ابزارهای مختلف برای چیدمان هوشمند (Automated Picking Tools)
بعد از سیستم مدیریتی در هوشمند سازی انبارها، تکنولوژی چیدمان است که به عنوان ابزاری شاخص برای گزارش موجودی و وظایفی مربوط به سفارش مورد استفاده قرار می‌گیرد. تکنولوژی چیدمان که بنام Pick Technology معروف است، از روش‌های بسیار ساده (کاغذی) تا روش‌های پیچیده اتوماتیک در سیستم انبارداری بکار می‌رود. (سیستم روشنایی هوشمند یکی از مهم‌ترین تجهیزات در هوشمند سازی ساختمان است.)
در هوشمند سازی انبار، سیستم تکنولوژی چیدمان در شناسایی، ردیابی، تأیید، سازماندهی، ذخیره سازی، مکان‌یابی و مرتب‌سازی و مدیریت موجودی پشتیبانی می‌کند.
فناوری‌های انبار هوشمند: 3. سیستم انبارداری RFID
با هوشمند سازی انبار از هر متر مربع فضا بهترین استفاده را می‌توان داشت. با پیشرفت روز افزون تکنولوژی ابزارهای مختلفی را می‌توان از این گروه انتخاب کرد: مثل تکنولوژی چیدمان خودکار صوتی Pick to Voice، تکنولوژی هدایت نور Pick to Light است. البته در حال حاضر اکثر انبارها از سیستم انبارداری RFID استفاده می‌کنند. راهکار مدیریت انبا مبتنی بر RFID یکی از ساده‌ترین و مقرون بصرفه‌ترین راهکارها است.
با سیستم RFID می‌توان کارت شناسایی کالا در انبار و یا همان تگ انبارداری برای کالاها تعریف کرد. (برای آشنایی با ترموستات هوشمند مطلب مورد نظر را در وبلاگ اسمارتیک از دست ندهید.)
در هوشمند سازی انبار ها یا عبارتی دیگر انبار مکانیزه، از سیستم RFID بجای سیستم بارکد خوانی استفاده می‌شود. با سیتسم RFID که توسط امواج الکترومغناطیس فعال می‌شود، سرعت عمل بسیار بالا می‌رود.
فناوری‌های انبار هوشمند: 4. سیستم‌های هدایت شونده‌ی خودران (Automated Guided Vehicles)
وسایل نقلیه هدایت شونده‌ی خودران (AGV)، مکانیسم کارآمدی برای افزایش فرآیند ذخیره‌سازی و بازیابی دارند. سیستم‌های هدایت شونده‌ی اتوماتیک AGV شامل چرخ دستی‌های پالت و لیفتراک‌هایی هستند که مسیرهای دیجیتالی را از طریق تأسیسات برای بارگذاری و تخلیه پالت‌ها، جعبه‌ها و سایر کالاها دنبال می‌کنند.
این وسایل نقلیه اتوماتیک بدون بازدید مجدد از طرح و سیستم می‌توانند در انبار هوشمند شما پیاده سازی شوند. (سیستم امنیتی هوشمند یکی دیگر از بخش‌های مهم در هوشمند سازی است که برای امنیت بالا بسیار کاربردی است.)
یکی از سیستم‌های جالب توجه در هوشمند سازی انبار استفاده از طرح دستگاه‌های هدایت شونده خودکار است، که بی‌نیاز از نیروی انسانی با پیاده‌سازی طرح‌های هوشمند اجرا می‌شود.
فناوری‌های انبار هوشمند: 5. سیستم خودکار کنترل موجودی (Automated Inventory Control Platforms)
برای کنترل موجودی انبار از چه روشی استفاده می‌کنید؟ اگر هنوز قلم و کاغذ بهترین ابزار شما برای کنترل موجودی است، تنها نیستید، چون در سال 2018 کمپانی موتورولا هم 41 درصد از کارهای کنترل انبار را به همین روش انجام می‌داد.
اما این روش خیلی مستعد خطا است و باعث چالش‌های زیادی می‌شود. (قفل هوشمند و دستگیره هوشمند بمنظور سیستم امنیتی هوشمند برای ایمنی سازی به زبان تکنولوژی بسیار راهکاری عالی و جالب‌توجه است.)
ویژگی پلتفرم کنترل موجودی انبار هوشمند
وقتیکه از یک پلتفرم کنترل موجودی هوشمند با برچسب‌های و بارکدهای مشخص پیاده‌سازی می‌کنید، تازه متوجه می‌شوید که دنیای تکنولوژی چه کمک شایانی به شما کرده است! با این پلتفرم شمارش کالاها بطور خودکار انجام می‌شود و اطلاعات دقیق بدون هیچ خطایی در هر زمانی در دسترس است.
از ویژگی‌های عالی سیستم کنترل موجودی انبار قابلیت یکپارچه سازی آن با سایر سیستم‌ها در هوشمند سازی انبارداری است. به همین دلیل دیگر نیازی به نیروی انسانی برای ثبت دستی نخواهید داشت.
فناوری‌های انبار هوشمند: 6. پیاده سازی اینترنت اشیاء (IoT Protocol)
و اما ظهور پروتکل اینترنت اشیاء IoT و پیدایش دنیای مدرن و پیشرفته! با مدد اینترنت اشیاء و پروتکل وای فای تمامی عملکردها به آسانی تحت نظارت قرار می‌گیرد، بطوریکه کنترل همه قسمت‌های متحرک انبار را با جزئیات دقیق گزارش می‌دهد.
قدرت اینترنت اشیا در انبار هوشمند
با اینترنت اشیاء می‌توان یک انبار مکانیزه تمام عیار تدارک دید که با حداقل خطا و کمترین نیروی انسانی با سرعت فرآیندهای انبارداری را اجرا کند. اینترنت اشیاء با پوشش همه جانبه‌ی خود ریسک‌ها و چالش‌هایی که انباردارها با آن روبه‌رو هستند با تشخیص به موقع، بطرز قابل توجهی کاهش داده و حتی حذف می‌کنند:
- سنسورهای هوشمند در سرتاسر انبار، دما، رطوبت و سایر شرایط جوی را کنترل می‌کنند.
- گزارش دقیق اطلاعات از تردد وسایل نقلیه، حمل و نقل کالاها برای جلوگیری از سرقت، جعل و مواردی اینچنینی بسیار مؤثر است.
پروتکل اینترنت اشیاء با پیکر بندی و شبکه‌بندی هوشمند چه بصورت خودکار و چه بصورت دستی، تمامی اطلاعات را به آسانی در دسترس کاربران قرار می‌دهد. (برای نصب هوشمند سازی ساختمان به مطلب مورد نظر در اسمارتیک مراجعه کنید.)
هوشمند سازی انبار یکی از ضروری‌ترین مواردی است که هر مدیری برای تضیمن موفقیت کارخانه یا شرکتش باید به آن دست‌یابد. باتوجه به پایین بودن امنیت سیستم‌های مدیریت سنتی انبارداری، نیاز به انبار هوشمندجزء الزامات است.
