اهمیت استفاده از تابلو برق هوشمند در ساختمان

سیستم برقی مورد استفاده در ساختمان های قدیمی، در مقایسه با سیستم برقی ساختمان های پیشرفته، کاملاً متفاوت می باشد. در ساختمان های قدیمی، برق ورودی به خانه تنها از طریق یک جعبه تقسیم به بخش های مختلف منتقل می شود و به همین دلیل، احتمال وقوع حوادث مختلف (مانندِ برق گرفتگی، آتش سوزی و…)، بسیار بالا است. در مقابل، خانه هوشمند و پیشرفته، به سیستم های برقی مدرنی مجهز می باشند. این سیستم ها، امنیت ساختمان را تامین می کنند و میزان مصرف برق را نیز کاهش می دهند. یکی از مهم ترین سیستم های برقی پیشرفته امروزی، تابلو برق هوشمند می باشد. در این مقاله قصد داریم تا توضیحاتی جامع را در مورد تابلو فوق، به شما ارائه دهیم. بنابراین تا پایان همراه ما باشید.

تابلو برق هوشمند، میزان مصرف برق در ساختمان را تا حد قابل توجهی کاهش می دهد.

معرفی تابلو برق هوشمند

تابلو های برق به دو دسته معمولی و هوشمند تقسیم می شوند. تابلو برق معمولی وظیفه دارد تا برق را در بخش های مختلف ساختمان توزیع کند. توزیع برق در این تابلو، از طریق سوئیچ ها، رله ها و فیوز های مختلفی انجام می شود.

تابلو برق هوشمند، علاوه بر داشتنِ ویژگی های تابلو معمولی، قابلیت کنترل از راه دور را نیز دارا می باشد. بدین ترتیب، صاحب خانه می تواند از فاصله دور و با استفاده از موبایل یا کامپیوتر، سیستم برقی خانه خود را کنترل کند و در صورت وقوع حوادث احتمالی، اقدامات لازم را انجام دهد.

نقش تابلو برق در خانه‌های هوشمند

تابلو برق هوشمند یکی از بخش‌های اصلی در سیستم خانه هوشمند است که امکان مدیریت و نظارت بر تجهیزات برقی را برای کاربران فراهم می‌کند. با نصب این تابلو، دیگر نیازی به مراجعه مستقیم و بررسی دستی نخواهید داشت، زیرا می‌توانید تمامی بخش‌های هوشمند منزل را از راه دور کنترل کنید.

در این سیستم، تمام کلیدها، پریزها و وسایل برقی از طریق کابل به تابلو برق متصل شده و در آن بخش‌بندی می‌شوند تا جریان مناسب برای هر دستگاه تنظیم گردد. کاربران قادرند با استفاده از تلفن همراه یا ریموت کنترل، عملکرد تابلو برق را بررسی کرده و حتی مشکلات احتمالی را مدیریت کنند.

از سوی دیگر، در صورت بروز اختلال، امکان کنترل دستی نیز وجود دارد و به کمک رله‌ها می‌توان تجهیزات هوشمند را به‌طور مستقیم مدیریت نمود. برخی از مدل‌های پیشرفته تابلو برق هوشمند دارای ریموت‌هایی هستند که قابلیت کنترل از فاصله ۱۰۰ تا ۱۰۰۰ متری را فراهم می‌سازند و انعطاف بیشتری به کاربر می‌دهند.

قطعات و تجهیزات مورد استفاده در تابلو برق هوشمند

تا این قسمت از مقاله، با تابلو برق هوشمند و نحوه عملکرد آن در ساختمان، تا حدی آشنا شدیم. در این بخش، قطعات مورد استفاده در این تابلو را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

تجهیزات مورد استفاده در یک  تابلو برق هوشمند، عبارتند از؛

1. منبع تغذیه تابلو برق هوشمند

منبع تغذیه وظیفه دارد تا برق شهر را دریافت و آن را به تابلو برق هوشمند منتقل نماید. البته این قطعه، ولتاژ برق شهر را قبل از انتقال، تا حدی کاهش می دهد. این کاهش ولتاژ، در ساختمان های مختلف، متفاوت است (در برخی از ساختمان ها، منبع تغذیه، برق را به 24 ولت و در برخی دیگر، برق را به 30 ولت تبدیل می کند).

2. کابل های تابلو برق

کابل ها، بخش های مختلفِ تابلو برق را به همدیگر متصل می کنند. در ساختار تابلو برق هوشمند معمولا از کابل های شماره 6 و شماره 4 استفاده می شود. البته، کابل برق ورودی به منبع تغذیه، باید قوی تر از کابل های فوق باشد.

3. کلید های مینیاتوری تابلو برق هوشمند 

کلید های مینیاتوری تابلو برق هوشمند، وظیفه دارند تا برق مورد نیازِ چراغ های خانه و پریز ها را تامین نمایند. همچنین، اگر در یک بخش از خانه، کابل های فاز و نول به یکدیگر برخورد کنند، کلید مینیاتوری آن بخش از خانه، جریان برق را قطع خواهد کرد.

4. ترمینال تابلو برق

همانگونه که در پاراگراف قبل نیز توضیح دادیم، کلید های مینیاتوری، برق مورد نیاز چراغ ها و پریز های خانه را تامین می کنند. ارتباطِ بینِ کلید های مینیاتوری تابلو برق هوشمند، چراغ های خانه و پریز های برق، از طریق ترمینال برقرار می شود.

5. رله تابلو برق هوشمند

مکانیزم عملکرد رله تابلو برق هوشمند، همانند کلید مینیاتوری می باشد اما رله ها معمولا برای انتقال جریان برق از تابلو به سیستم های سرمایشی و گرمایشی، مورد استفاده قرار می گیرند. با این حال ممکن است بنا به صلاحدید برقکار ساختمان، از رله برای تامین برق مورد نیاز سیستم روشنایی خانه نیز استفاده شود.

کلید های مینیاتوری و رله ها، وظیفه دارند تا برق را از تابلو هوشمند به بخش های مختلف ساختمان انتقال دهند.

6. محافظ جان تابلو برق

جریان برق خروجی از منبع تغذیه، ابتدا وارد بخشی به نام محافظ جان می شود و سپس، به رله هوشمند و کلید های مینیاتوری منتقل می گردد. اگر جریان برق از مقدار مشخصی (معمولا 30 میلی آمپر) بیشتر شود، محافظ جان وظیفه دارد تا برق ساختمان را قطع کند.

7. سرور مرکزی تابلو برق

سرور مرکزی وظیفه دارد تا ارتباطِ بینِ تابلو برق هوشمند و گوشی موبایل (یا کامپیوتر) را برقرار کند. بدین ترتیب، صاحب خانه می تواند سیستم برقی خانه خود را از راه دور نیز کنترل نماید.

8. دیمر

دیمر ها می توانند میزان تابش نور چراغ های خانه را افزایش یا کاهش دهند. دیمر معمولا به سنسور های نوری خانه متصل می شود و میزان نور محیط را محاسبه می کند.

تابلو برق هوشمند کجا و چگونه نصب می‌شود؟

در فرآیند هوشمندسازی ساختمان، انتخاب محل مناسب برای نصب تابلو برق اهمیت زیادی دارد. بهترین مکان جایی است که دسترسی راحت برای کاربران فراهم کند و در عین حال در معرض دید مستقیم نباشد. به همین دلیل، نصب تابلو برق در فضاهایی مثل کمد دیواری، آشپزخانه یا اتاق پذیرایی توصیه نمی‌شود.

معمولاً تابلو برق‌های هوشمند در راهروی ورودی، راهروی منتهی به اتاق‌ها یا درون قاب جاکفشی نصب می‌شوند. این مکان‌ها هم دسترسی آسان دارند و هم ظاهر فضای داخلی را تحت تأثیر قرار نمی‌دهند. البته بسته به نوع ساختمان، محل دقیق نصب می‌تواند متفاوت باشد.

مراحل نصب تابلو برق هوشمند

تابلوهای هوشمند نسبت به تابلوهای سنتی ابعاد بزرگ‌تری دارند و برای نصب آن‌ها باید ابتدا یک قاب یا فریم روی دیوار تعبیه شود. سپس صفحه مونتاژ داخل آن قرار می‌گیرد و تجهیزات مختلف روی ریل‌ها نصب می‌شوند. این تجهیزات شامل کلیدهای مینیاتوری، رله‌ها، منابع تغذیه و ترمینال‌ها هستند که نقش مهمی در مدیریت برق ایفا می‌کنند.

نصب و راه‌اندازی تابلو برق BMS

از آنجایی که تابلو برق BMS (سیستم مدیریت هوشمند ساختمان) ساختار پیچیده‌ای دارد، نصب و راه‌اندازی آن تنها باید توسط کارشناسان متخصص انجام شود. مراحل کلی این فرآیند به شرح زیر است:

1. نیازسنجی و بررسی اولیه: در این مرحله تجهیزات مورد نیاز، نوع سیستم مدیریت انرژی، روش سیم‌کشی و توپولوژی شبکه مشخص می‌شود.

2. طراحی تابلو برق BMS: پس از جمع‌آوری اطلاعات، طراحی تابلو بر اساس نیازهای ساختمان انجام می‌گیرد.

3. نصب تابلو: تابلو برق در محل مناسب نصب می‌شود و در این مرحله رعایت نکات ایمنی، کابل‌کشی صحیح و تهویه مناسب اهمیت بالایی دارد.

4. اتصال تجهیزات: تمامی دستگاه‌ها و سیستم‌ها به تابلو برق متصل می‌شوند و اتصالات باید کاملاً استاندارد و ایمن باشند.

5. پیکربندی و راه‌اندازی: پس از نصب، تنظیمات نرم‌افزاری و برنامه‌ریزی سیستم انجام می‌شود تا همه بخش‌ها به درستی کار کنند.

6. آموزش کاربران: در نهایت، کاربران آموزش می‌بینند که چگونه از سیستم استفاده کنند، آن را مدیریت و نگهداری کنند. این آموزش می‌تواند به صورت کتابچه، دوره حضوری یا محتوای ویدئویی ارائه شود.

جمع‌بندی

نصب و راه‌اندازی تابلو برق هوشمند و BMS فرآیندی حساس است که نیاز به تخصص و تجربه دارد. انتخاب مکان درست، طراحی استاندارد و اجرای دقیق باعث می‌شود سیستم هوشمند ساختمان بهترین عملکرد را داشته باشد. بنابراین برای این کار بهتر است از خدمات شرکت‌های معتبر و متخصص در حوزه هوشمندسازی استفاده شود.